Κλήση σε συστράτευση των απανταχού της γης Συνελλήνων και όλων των δυνάμεων του Έθνους από τον Πρόεδρο της Ακαδημίας Αθηνών, σε Ημερίδα με θέμα: «Η Ελλάδα στον Σύγχρονο Κόσμο. Η Εθνική Ταυτότητα και οι Προκλήσεις του 21ου αιώνα» που διεξήχθη στο αμφιθέατρο του Μουσείου της Ακρόπολης στις 21 Ιουνίου 2018
Η ομιλία του Προέδρου της Ακαδημίας Αθηνών κ. Αντώνιου Κουνάδη
«Η βαθειά, πολύπλευρη και πολυδιάστατη κρίση που διέρχεται η χώρα μας, κρίση οικονομική, πολιτική, κοινωνική, είναι κρίση θεσμών και αξιών οφειλόμενη όχι μόνον στην ολέθρια κακοδιαχείριση της χώρας μας τις τελευταίες δεκαετίες άλλα προεχόντως στο σοβαρό έλειμμα Ανθρωπιστικής Παιδείας, που οδήγησε στο σημερινό απίστευτα χαμηλό επίπεδο ηθικής παρακμής με όσα πρωτόγνωρα βιώνουμε καθημερινά:κακοποίηση της γλώσσας μας, διαστρέβλωση της ιστορίας μας, κατάργηση των εθνικών παραδόσεων, ανίερες επιθέσεις σε πιστούς μέσα σέ ναούς, βολές κατά του Ελληνορθόδοξου Πολιτισμού μας.
Προδήλως στόχος όλων αυτών είναι να πλήξουν τα βασικά χαρακτηριστικά της εθνικής μας ταυτότητας: γλώσσα,ιστορία, θρησκεία και συνακόλουθα η αποδόμηση του Ελληνισμού και η συρρίκνωση της εθνικής μας κυριαρχίας. Την σημερινή μάλιστα εξαιρετικά δυσχερή θέση που βρίσκεται η χώρα μας, επιχειρούν να εκμεταλλευτούν γειτονικές μας χώρες και προεχόντως η Τουρκία με συνεχείς απειλές, παραβιάσεις του εθνικού μας χώρου, προκλητικές και ανιστόρητες δηλώσεις για αλλαγές συνόρων κατά παράβαση διεθνών συνθηκών αλλά και κάθε έννοιας διεθνούς δικαίου. Αλλά ας δούμε πως φθάσαμε στη σημερινή δραματική κατάσταση, ξεκινώντας από το χώρο της Παιδείας.
Η διαφθορά, η εγκληματικότητα, η μάστιγα των ναρκωτικών η ανεργία, η κατάθλιψη, η απόγνωση, ο αυτοχειριασμός, που πλήττουν ιδιαίτερα τη νεολαία μας, μπορεί να αντιμετωπιστούν με την Ανθρωπιστική Παιδεία. Με μιά νεολαία χωρίς όραμα, χωρίς ελπίδα, βυθισμένη στην απογοήτευση και μεταναστεύουσα κατά κύματα στο εξωτερικό, το μέλλον του τόπου μας διαγράφεται ζοφερό.
Κυρίαρχη όμως έκφανση της Ανθρωπιστικής Παιδείας είναι η θύραθεν (Κλασσική) Παιδεία, βασικό στοιχείο του Ελληνικού Πολιτισμού τον οποίο η μεν αρχαιολογική σκαπάνη συνεχίζει να φέρνει στο φως, η δε Ελληνική γλώσσα -γραπτή και προφορική- διεφύλαξε, προήγαγε και κατέστησε γνωστό σε ολόκληρο τον κόσμο.
Η Ελληνική γλώσσα με βασικά χαρακτηριστικά, όπως η απαράμιλλη διαχρονικότητα, ο πλούτος του λεξιλογίου, η ονοματοδοσία επιστημονικών όρων, η συμφωνία λέξεων και ετυμολογίαςτους, η απεριόριστη δυνατότητα παραγωγής νέων λέξεων, η τελειότητα της γραμματικής της δομής και η ποικιλία των εκφάνσεών της, καλλιεργούμενη εδώ καί 3500 χρόνια από τον ίδιο λαό, στον ίδιο τόπο συνεχώς καί αδιασπάστως, είναι μία, ενιαία και αδιαίρετη. Χαρακτηριστικό είναι ότι από τις 6.300 λέξεις του Ομηρικού λεξιλογίου επιβιώνουν μέχρι σήμερα 1.800, ενώ από τις 4.900 λέξεις των Ευαγγελίων επιβιώνουν περισσότερες από τις μισές.
Ο J. Chadwick, συνεργάτης του Ventris στην αποκρυπτογράφηση της Γραμμικής Β, είχε δηλώσει: «Η γλώσσα που μιλούσε κάποιος βοσκός σε μια απόκεντρη περιοχή της Πελοποννήσου 1200 χρόνια πριν γεννηθεί ο Χριστός είναι, παρ’ όλες τις διαφορές της, η ίδια γλώσσα με την Ελληνική που μιλιέται σήμερα.
Όλες οι δυτικοευρωπαϊκές γλώσσες –και όχι μόνο- κατά τον κορυφαίο διεθνώς γλωσσολόγο και ελληνιστή, Ισπανό καθηγητή κ. R. F. Adrados θεωρούνται κρυφοελληνικές. Π.χ. oι λέξεις με ελληνικές ρίζες στη Γαλλική γλώσσα (κατά το Υπουργείο Παιδείας) ανέρχονται στο 65%, ενώ στην Πορτογαλική γλώσσα αγγίζουν το 80%, όπως μου εγνώρισε η καθηγήτρια AlcinaDosMartiresLopes, συντάκτρια Άρχαιοελληνο-Πορτογαλικού λεξικού. Η Αγγλική γλώσσα, σύμφωνα με το ογκώδες λεξικό του κ. Α. Κωνσταντινίδη, έχει περισσότερες από 150.000 λέξεις με ρίζες Ελληνικές. Η σημερινή Γερμανική γλώσσα διαμορφώθηκε από τον Μαρτίνο Λούθηρο το 1534, με πρότυπο τους κανόνες γραμματικής και συντακτικού της Ελληνικής γλώσσας.
Παρά ταύτα, η γλώσσα μας από της Μεταπολιτεύσεως και εντεύθεν δέχθηκε καίρια πλήγματα με τις περιβόητες Εκπαιδευτικές Μεταρρυθμίσεις: το 1976 με την κατάργηση της διδασκαλίας των Αρχαίων Ελληνικών απότό πρωτότυπο, στην Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση και την καθιέρωση της Δημοτικής στην Εκπαίδευση και στην Δημόσια Διοίκηση, και το δε 1982 με την κατάργηση του πολυτονικού συστήματος γραφής.
Ο κορυφαίος δημοτικιστής Ιωάννης Κακριδής, πρωτεργάτης της Εκπαιδευτικής Μεταρρυθμίσεως του 1976, διαπιστώσας μετά από μερικά χρόνια την λεξιπενία και την αδυναμία εκφράσεως των νέων (που χρησιμοποιούν στο καθημερινό λεξιλόγιο τους λιγότερες από 800 λέξεις) μετανόησε για το κακό που έγινε με την μεταρρύθμιση αυτή δηλώνοντας τό 1986 το εξής: «Η γλώσσα μας αργοπεθαίνει, της λείπει το οξυγόνο (εννοεί τα αρχαία ελληνικά) και μόνο όσοι γνωρίζουν αρχαία Ελληνικά, συμπλήρωσε ο Ελύτης, μπορούν να χρησιμοποιούν σωστά την Νεοελληνική».
Έντονες επίσης υπήρξαν οι αντιδράσεις τωνΙ. Θεοδωρακόπουλου, Κ. Τσάτσου, Γ. Σεφέρη, Όδ. Ελύτη, Ν. Βρεττάκου, Jacqueline de Romilly, Ε. Ιονέσκο, του Μακαριστού Αρχιεπισκόπου Βορείου καί Νοτίου Αμερικής Ιακώβου, του φιλόσοφου Κορνηλίου Καστοριάδη, ο οποίος στις 19/2/1989 είπε στην Ελευθεροτυπία: «Η κατάργηση των τόνων και των πνευμάτων είναι κατάργηση της ορθογραφίας που τελικά είναι η καταστροφή της συνέχειας της γλώσσας μας». Ήδη τα παιδιά δεν μπορούν να καταλάβουν Καβάφη, Σεφέρη, Ελύτη. ΟΠαπαδιαμάντης διδάσκεται πλέον από μετάφραση! Όλα δε αυτά συμβαίνουν διότι παροράται το αυτονόητο! Ότι δηλαδή, για να μιλάς και να γράφεις σωστά τη Δημοτική, πρέπει να έχεις διδαχθεί αρχαία Ελληνικά.
Είναι συνήθεις πλέον οι βαρβαρισμοί, οι σολοικισμοί, η παραμορφωτική εκφορά λόγου ακόμη και από παρουσιαστές ειδήσεων. Η γλώσσα μας δεν είναι μόνο μέσο επικοινωνίας, όπως γλωσσομάχοι επιχειρούν να την καταστήσουν, είναι εργαλείο σκέψης, διανόησης, πρόσβασης στη γνώση, φορέας πολιτισμού και ιστορικής μνήμης, μέσον έκφρασης του ψυχισμού και του πνευματικού επιπέδου ενός λαού αλλά και το βασικό δομικό υλικό όλων των κατασκευών στο χώρο του πνεύματος. Χωρίς γλώσσα δεν υπάρχει σκέψη. Σκεπτόμεθα με τις λέξεις. Πτωχότερο το λεξιλόγιο πτωχότερη η σκέψη!
Κι ενώ εμείς οι ίδιοι κακοποιήσαμε τη γλώσσα μας, εκδηλώνεται παγκοσμίως αυξανόμενο ενδιαφέρον για την εκμάθηση της Ελληνικής (Αρχαίας και Νέας) από τη μακρινή Χιλή και την Αλάσκα μέχρι το Βλαδιβοστόκ και την Αυστραλία. Ενδεικτικά αναφέρω ότι εδώ και τρία χρόνια στις δύο τελευταίες τάξεις των δημοτικών σχολείων της Μεγάλης Βρεταννίας διδάσκονται Αρχαία Ελληνικά, διότι βοηθούν τα παιδιά στην ανάπτυξη κριτικής σκέψεως και στην καλύτερη εκμάθηση της μητρικής τους γλώσσας! Στην Αυστραλία, ΗΠΑ, Ρωσία καθιερώθηκε η υποχρεωτική διδασκαλία της Ελληνικής ως δεύτερης (κατ’ επιλογήν) γλώσσας.
Σοβαρότατο είναι τό πρόβλημα και με τα διδακτικά βιβλία της Ιστορίας και στις δύο βαθμίδες εκπαίδευσης. Υπενθυμίζεται ότι η Ακαδημία Αθηνών κατόπιν αιτήματος του Υπουργείου Παιδείας είχε υποβάλει αναλυτικές προτάσεις για το περιβόητο βιβλίο της Ιστορίας της ΣΤ’ Δημοτικού (με τα περί συνωστισμού στην Σμύρνη το 1922).
Καίρια επίσης πλήγματα δέχονται το ελληνορθόδοξο θρήσκευμά μας, τα ήθη, τα έθιμα και γενικότερα οι εθνικές μας παραδόσεις με την επιχειρούμενη κατάργηση στα σχολεία της πρωινής προσευχής και του μαθήματος τών θρησκευτικών, των μαθητικών αλλά και εθνικών παρελάσεων, την απομάκρυνση από τα σχολεία και τα δημόσια καταστήματα των ιερών εικόνων του Χριστού και της Παναγίας.
Οι ήρωες της Εθνεγερσίας θυσιάστηκαν και έχυσαν ποταμούς αίματος για να είμαστε εμείς σήμερα ελεύθεροι, αγωνιζόμενοι υπέρ Πίστεως καιΠατρίδος. Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης σε λόγο που εκφώνησε στις 7 Όκτωβρίου 1838 στην Πνύκα σε μαθητές Γυμνασίου ενώπιον του Γυμνασιάρχη Γεωργίου Γενναδίου είπε μεταξύ άλλων: «Πρέπει να φυλάξετε την πίστιν σας και να τη στερεώσετε, διότι, όταν επιάσαμε τα άρματα είπαμε πρώτα υπέρ Πίστεως καί έπειτα υπέρ Πατρίδος. Όλα τά έθνη του κόσμου έχουν και φυλάττουν μια θρησκεία».
Ωστόσο κατά την ίδρυση της Eυρωπαικής Ένωσης (τότε ΕΟΚ) οι εμπνευσμένοι πολιτικοί και μεταγενέστερα Ευρωπαίοι Ηγέτες, Σούμαν, Αντενάουερ, Ντε Γκάσπερι, είχαν δηλώσει κατηγορηματικά οτι τα κράτη μέλη θα διατηρήσουν τα ήθη, τα έθιμα και την εθνική τους ταυτότητα μετά την ένταξή τους στην Ευρωπαϊκή οικογένεια. Αυτονόητο είναι ότι οδηγίες και αποφάσεις της E.E. που θίγουν την εθνική μας ταυτότητα θα πρέπει να απορριφθούν οποιοδήποτε κι αν είναι το κόστος.
Στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση υπάρχει σοβαρό πρόβλημα: Η οικογένεια, ο δάσκαλος, ο ιερέας, που υπήρξαν οι βασικοί πυλώνες της πνευματικής, της ψυχικής και της ηθικής αγωγής της νεολαίας μας, αντικαταστάθηκαν από την τηλεόραση, η οποία λόγω της πολύωρης καθημερινής παρακολούθησης της από παιδιά ακόμη και πολύ μικρής ηλικίας ασκεί ολέθρια επίδραση όχι μόνο στη γλώσσα και στην έκφραση αλλά και στη διαμόρφωση χαρακτήρα και στη διάπλαση ήθους. Η νεολαία μας δεν έχει πρότυπα, δεν έχει οράματα, δεν εμπιστεύεται την Πολιτεία, την κοινωνία, αμφισβητεί τους θεσμούς φθάνοντας σε μαζικές ακρότητες, βανδαλισμούς,καταστροφές ξένων περιουσιών και σε καταλήψεις. Είναι άραγε υπεύθυνη η νεολαία μας για τα πρωτόγνωρα αυτά φαινόμενα; Ουδείς διερωτήθηκε ποιός φταίει; Ουδείς κατήγγειλε ότι όλα αυτά οφείλονται στο σοβαρό έλλειμμα Ανθρωπιστικής Παιδείας.
Με την Ανθρωπιστική Παιδεία και ιδιαίτερα την σχολική ενισχύεται η ηθική συνοχή του λαού μας και συνακόλουθα ο πατριωτισμός, τα δε βιβλία, προπάντων της Ιστορίας, έχουν εξέχουσα σπουδαιότητα για την συντήρησή του ως πηγής υψηλού φρονήματος και ομοψυχίας, αφού άλλωστε και με το άρθρο 16§2 του Ελληνικού Συντάγματος βασική αποστολή της Παιδείας είναι ηανάπτυξη Εθνικής καιΘρησκευτικής συνειδήσεως.
Η Οικονομική και η Τεχνολογική ανάπτυξη, κυρίαρχη επιδίωξη όλων των μεταπολιτευτικών κυβερνήσεων, έγινε αυτοσκοπός και όχι ένα μέσο για την πνευματική, ηθική και πολιτισμική ανέλιξη του πολίτη. Μια κοινωνία, όμως, υλικώς ευημερούσα αλλά με πολίτες που στερούνται Ιδανικών και Αρχών,μοιραίως γίνεται ευάλωτη στις μάστιγες του σημερινού κόσμου. Αποτελεί χρέος της χώρας μας απέναντι του εαυτού της αλλά και στην ανθρωπότητα να ηγηθεί μιας Οικουμενικής προσπάθειας επανόδου στα ανθρωπιστικά γράμματα που είναι η πεμπτουσία της εκπαίδευσης, της παιδείας, του Ελληνικού πολιτισμού και του Ελληνικού λόγου. Στο πλαίσιο αυτό είναι επιβεβλημένη η χάραξη μιας Εθνικής πολιτικής για την Παιδεία από ένα -εί δυνατόν- συνταγματικά κατοχυρωμένο συμβούλιο προσωπικοτήτων, εγνωσμένου κύρους διοριζόμενο από τη Βουλή, με ισχυρή πλειοψηφία, για μια 5ετία, που θα έχει την ευθύνη καταρτίσεως όλων των προγραμμάτων και των τριών βαθμίδων της Εκπαιδεύσεως.
Σήμερα είναι αναγκαία όσο ποτέ άλλοτε στη Νεότερη Ιστορία μας, η θωράκιση και η ενίσχυση της Εθνικής μας οντότητος, η συνταγματική προστασία της γλώσσας μας, των εθνικών παραδόσεών μας και η ενίσχυση των δεσμών της Πολιτείας και Εκκλησίας με βάση τις Ελληνορθόδοξες καταβολές μας και τους ένδοξους αγώνες του Ελληνισμού. Ο μέγιστος πολιτικός της νεωτέρας Ελλάδος Ιωάννης Καποδίστριας έθετε ως εγγύηση για την προς τα πρόσω πορεία του Έθνους την Ελληνορθόδοξη παράδοση, όπως φαίνεται από τον ορισμό που είχε δώσει το 1827 για το Ελληνικό Έθνος: «Το Έλληνικόν Εθνος σύγκειται εκ των ανθρώπων οίτινες από της αλώσεως της Κωνσταντινουπόλεως δεν έπαψαν ομολογούντες την Ορθόδοξη πίστη και την γλώσσα των πατέρων αυτών λαλούντες και διέμειναν υπό την πνευματικήν ή κοσμικήν (δηλαδή Εθναρχικήν) δικαιοδοσίαν της Εκκλησίας των, όπου ποτέ της Τουρκίας και αν κατοικώσιν». Μήν λησμονούμε επίσης την παρακαταθήκη του ολιγογράμματου αλλά θυμόσοφου στρατηγού Μακρυγιάννη που συμπυκνώνεται στη φράση: «Όταν μου πειράξουν την πατρίδα και τη θρησκεία μου θα μιλήσω, θα ενεργήσω και ό,τι θέλουν ας μου κάνουν».
Είναι υπέρτατο καθήκον μας να προστατεύσουμε με όλες μας τις δυνάμεις τα βασικά χαρακτηριστικά της Εθνικής μας ταυτότητας: γλώσσα, ιστορία, θρησκεία. Αν αγωνιστούμε, έλεγε ο Μπέρτολτ Μπρεχτ, μπορεί και να χάσουμε. Αν δέν αγωνιστούμε είμαστε ήδη χαμένοι!
Η οικονομική εξαθλίωση που βιώνουμε σήμερα, η γεωπολιτική μας θέση, η Νέα Τάξη πραγμάτων, και ιδιαίτερα η σημερινή δυσμενής διεθνής συγκυρία με τις ασύμμετρες εξωτερικές απειλές που δεχόμαστε καθημερινά λόγω τουοξυτάτου μεταναστευτικού προβλήματος σε συνδυασμό με την δραματική μείωση των γεννήσεων και την άφρονα γεωπολιτική που εφαρμόζει η γείτονα χώρα, καθιστούν Εθνική επιταγή την συστράτευση των απανταχού της γης συνελλήνων και όλων των δυνάμεων του έθνους, οικονομικών, πολιτικών, πνευματικών, κοινωνικών, με στόχο την ενίσχυση της χώρας μας στους καίριους τομείς της παιδείας, της άμυνας και της οικονομίας. Αυτό το μήνυμα υπαρξιακής σημασίας για τη χώρα μας και τον Ελληνισμό πρέπει να εκπέμψει η σημερινή σύναξη».
